Αναλυτικά οι θέσεις των ΟΠ για την επικύρωση της Δανειακής Σύμβασης

ΟΧΙ ΣΤΗ ΝΕΑ ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ    



Αποφάσεις - Πανελ. Συμβουλίου

Κυριακή, 12 Φεβ. 2012, 00:00

Επικίνδυνη για τη χώρα και τις προοπτικές της, αποτελεί οδικό χάρτη εξόδου από το ευρώ. Καμιά νομιμοποίηση δεν έχει η σημερινή Βουλή για την κύρωσή της.

1.  Η Δανειακή Σύμβαση και τα μέτρα που τη συνοδεύουν, έρχεται ως τρίτος γύρος επώδυνων μέτρων, μετά το αρχικό Μνημόνιο του 2010 και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα του 2011. Το εγχώριο πολιτικό σύστημα και η τρόικα απαιτούν από την ελληνική κοινωνία επιπλέον θυσίες σε μόνιμη βάση για πολλά χρόνια, χωρίς καν να εξηγούν τους λόγους που η θέση της χώρας συνεχίζει να επιδεινώνεται ραγδαία παρά τις μέχρι τώρα θυσίες, αλλά και χωρίς πειστικά επιχειρήματα ότι αυτή τη φορά θα υπάρξει τουλάχιστον  πραγματικό αντίκρισμα.

Βασική όμως διαφορά από τη προηγούμενα πακέτα μέτρων, είναι η μακροπρόθεσμη δέσμευση σε υπερφιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους για μεγάλα και διαρκή δημοσιονομικά πλεονάσματα, με εξοντωτικές κυρώσεις στην περίπτωση μη εκπλήρωσής τους.  Με δεδομένο ότι καμιά χώρα σαν την Ελλάδα δεν έχει πετύχει στο παρελθόν κάτι τέτοιο, οι όροι αυτοί μετατρέπουν ουσιαστικά τη Δανειακή Σύμβαση σε Οδικό Χάρτη για εκδίωξη της χώρας μας από το ευρώ, μόλις αυτό μπορέσει να γίνει χωρίς σημαντικό κόστος για την υπόλοιπη ευρωζώνη.

2.  Η αναδιάρθρωση του χρέους, με το «κούρεμα» μέσω του PSI, αφορά κυρίως το τμήμα του χρέους που δε θα ήταν ρεαλιστικό να αποπληρωθεί εξ ολοκλήρου.  Το πρόβλημα δε βρίσκεται τόσο στα ποσοστά κουρέματος ή στα επιτόκια, αλλά στην προνομιακή μεταχείριση συγκεκριμένων πιστωτών και στην άδικη κατανομή των βαρών.  Απαιτούμε λοιπόν σοβαρές αλλαγές:

•    Να συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα  με κούρεμα τουλάχιστον μέχρι τις τιμές κτήσης των ομολόγων που κατέχει.

•    Να εξομοιωθούν τα ελληνικά και ευρωπαϊκά ασφαλιστικά ταμεία με τους μικροεπενδυτές μέχρι 100.000, που εξαιρούνται από το κούρεμα. Για τους ασφαλισμένους των ταμείων, συντρέχουν ακριβώς οι ίδιοι λόγοι που συντρέχουν και για τους μικροεπενδυτές.

•    Να υπάρξει κούρεμα και στα επιτόκια των διακυβερνητικών δανείων της πρώτης φάσης του Μνημονίου, ώστε να περιοριστούν στα ίδια επίπεδα με τα επιτόκια που πλήρωσε κάθε χώρα για να δανειστεί τα σχετικά κεφάλαια.

•    Να διαγραφούν πλήρως οι υποχρεώσεις που αποτελούν «απεχθές χρέος» (όπως οι εξοπλιστικές παραγγελίες μετά την οριστική επιτήρηση της Ελλάδας, το Φεβρουάριο του 2010).

•    Να αποκλειστεί κάθε υπαγωγή των νέων ομολόγων στο αγγλικό δίκαιο, που ορθώνει μεγάλα νομικά εμπόδια στην περίπτωση που απαιτηθεί στο μέλλον επιπλέον διορθωτικό κούρεμα.

3.  Η ουσιαστική χρεοκοπία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με το PSI, έρχεται να υπενθυμίσει τις εγκληματικές ευθύνες όσων επέλεξαν να μη διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία τα κεφάλαια που άντλησαν οι τράπεζες χάρη στα 100 δις των κρατικών εγγυήσεων, αλλά να τοποθετηθούν σε ελληνικά ομόλογα. Από τις αρχές του 2009 οι Οικολόγοι Πράσινοι επιμέναμε να συνδεθούν οι ενισχύσεις προς τις τράπεζες με όρους για «εκτροπή» των χρημάτων αυτών σε χρηματοδοτήσεις πράσινων επενδύσεων χαμηλού ρίσκου σε επίπεδο νοικοκυριών. Τώρα η χώρα καλείται να δανειστεί και να πληρώσει 40 δις ευρώ επιπλέον δημόσιου χρήματος, επειδή οι κυβερνήσεις της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ αρνήθηκαν επίμονα μια τέτοια προοπτική και επέλεξαν να ενθαρρύνουν τοποθετήσεις των τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα ακόμη και μετά το Μνημόνιο.

Η διάσωση των τραπεζών έχει για  την κοινωνία  πραγματικό αντίκρισμα  μόνο ως διάσωση των χαμηλών και μεσαίων καταθέσεων και ως διατήρηση δυνατοτήτων για χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Για τα επιπλέον κεφάλαια που θα χρειαστούν οι τράπεζες, πρώτη προτεραιότητα  είναι να αντληθούν από τους σημερινούς μετόχους ή νέους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Ανακεφαλαιοποιήσεις που γίνονται αναγκαίες λόγω ευρωπαϊκών αποφάσεων, όπως  το PSI και δεν μπορέσουν να καλυφθούν με ιδιωτικά κεφάλαια, θα πρέπει να καλύπτονται κατευθείαν από ευρωπαϊκούς οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή το EFSF, με αντίστοιχη ανάληψη και του μεταβατικού ελέγχου κάθε τράπεζας.

Αν τελικά η στάση της τρόικας επιβάλει να δανειστούμε και να διαθέσουμε δημόσιο χρήμα για διάσωση τραπεζών, θα πρέπει να τεθούν αυστηροί όροι: Το μερίδιο των σημερινών μετόχων χρειάζεται  να αποτιμηθεί με βάση την αξία κάθε τράπεζας χωρίς την παραμικρή κρατική ενίσχυση, ενώ οι μετοχές που θα προέλθουν από το δημόσιο χρήμα ευνόητο είναι να έχουν πλήρη δικαιώματα ψήφου και ελέγχου των διοικήσεων στο μεταβατικό διάστημα. Ο έλεγχος όμως αυτός θα πρέπει να έχει χαρακτήρα δημόσιο (π.χ. μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος) και όχι κυβερνητικό ή κομματικό.

4. Η δραστική συμπίεση του κατώτατου μισθού πολύ κάτω από το ελάχιστο κόστος ζωής αποτελεί απαράδεκτη επίθεση στα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας, όπως οι νέοι, οι άνεργοι και οι πλέον χαμηλόμισθοι. Το μέτρο ενθαρρύνει περισσότερο τις επιχειρήσεις να αδιαφορήσουν για βελτιώσεις στην οργάνωση της εργασίας και την αποδοτικότερη χρήση  των φυσικών και άλλων παραγωγικών πόρων και να εστιάσουν  αποκλειστικά στην υποτίμηση της εργασίας.  Η βίαιη παρέμβαση σε συλλογικές και εν γένει εργασιακές συμβάσεις παραβιάζει ευθέως το Σύνταγμα και τη Συνθήκη Λειτουργίας της Ε.Ε.  Ήδη από το 2011 το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ έχει πέσει κάτω από το 60% του ΑΕΠ, ενώ σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας εξελίσσονται ήδη καταστάσεις ανέχειας ανάλογες με αυτές της Ανατολικής Ευρώπης.

Η συμπίεση του κατώτατου μισθού θα δημιουργήσει πρόσθετο ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα πάνω από 1 δις που προβλέπεται να καλυφθεί με επιπλέον μέτρα και θα δημιουργήσει, αντί για επενδύσεις και θέσεις εργασίας, επιπρόσθετη ύφεση. Η αναφορά στους χαμηλότερους κατώτατους μισθούς χωρών όπως η Ισπανία ή η Πορτογαλία, αποσιωπά ότι αυτό δεν έχει βοηθήσει να υπάρξουν εκεί χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας. Το ενδεχόμενο η μείωση των κατώτατων μισθών να μην προσφέρει τελικά τίποτα στην οικονομία και την απασχόληση, προεξοφλείται ρητά από την ίδια την ανακοίνωση των μέτρων που αναφέρει ρητά ότι «σε περίπτωση που αυτά δε λειτουργήσουν θα πρέπει να υπάρξουν πρόσθετα μέτρα».

Η υποκρισία και η αναλγησία του πολιτικού συστήματος αποτυπώνεται καθαρά στη δημόσια αντιδικία Βενιζέλου-Σαμαρά για το ποιος από τους δύο «διέσωσε» τελικά το 13ο και 14ο μισθό σε βάρος των κατώτατων αποδοχών των εργαζομένων. Πέρα από το ότι τίποτα δεν έχει οριστικά διασωθεί και το ότι οι νέες άμεσες και έμμεσες απώλειες των εργαζομένων φθάνουν ήδη σε ετήσια βάση τους τρεις και πλέον μηνιαίους μισθούς, η ρητορική αυτή του πολιτικού συστήματος  δηλώνει  με ανατριχιαστικό τρόπο έναν ακήρυχτο πόλεμο κατά των ανέργων και των νέων εργαζομένων. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο κατώτατος μισθός μειώνεται ακαριαία κατά 22-32%, πολύ περισσότερο από τον επίσημο στόχο για μείωση του μοναδιαίου εργασιακού κόστους κατά 15%, ενώ οι χαμηλόμισθοι συνολικά με το πάγωμα των αμοιβών, των ωριμάνσεων και τις παρενέργειες της μείωσης του χρόνου της μετενέργειας  θα μετρούν για μια τετραετία τουλάχιστον επιπλέον και απροσδιόριστες αυτή τη στιγμή απώλειες.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε αδιανόητη κάθε «εσωτερική υποτίμηση» που προσπαθεί να συνδυάσει μισθούς Βουλγαρίας με κόστος ζωής σε βασικά προϊόντα υψηλότερο και από αυτό της Γερμανίας.  Αποδεκτές και σε πρώτη προτεραιότητα παρεμβάσεις στο  μισθολογικό κόστος είναι η μείωση στη φορολογία της εργασίας και η δημιουργία αποτελεσματικού κοινωνικού κράτους που θα περιορίζει το κόστος ζωής.  Σε περίοδο ειδικά βαθέματος της κρίσης  αποδεκτή παρέμβαση στις συλλογικές συμβάσεις, θα ήταν μόνο το κλείσιμο της ψαλίδας ανάμεσα στον κατώτατο και τον ανώτερο προβλεπόμενο μισθό.  Θεωρούμε τέλος εξαιρετικά σημαντική την επιβολή της εργασιακής νομιμότητας που σε μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα παραμένει δυστυχώς κενό γράμμα και διαιωνίζει το καθεστώς της μαύρης εργασίας.

5. Τα ασφαλιστικά ταμεία δέχονται πολλαπλό πλήγμα μέσω της συμμετοχής τους στο κούρεμα, της μείωσης των εργοδοτικών εισφορών και της απαγόρευσης να αναπληρωθούν με άλλους δημόσιους πόρους οι απώλειες στα έσοδά τους. Πέρα από τις νέες οριζόντιες περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις, προβλέπονται ρητά ακόμη βαθύτερες περικοπές αν δεν αποδώσουν οι προσπάθειες καταπολέμησης της εισφοροδιαφυγής.  Χαρακτηριστικό είναι ότι, για μια ακόμη φορά, στο απυρόβλητο μένουν τα συνταξιοδοτικά προνόμια των βουλευτών και των υπόλοιπων πολιτικών προσώπων.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητάμε την εξαίρεση των ασφαλιστικών ταμείων από το κούρεμα και καταθέτουμε προτάσεις αναπλήρωσης των εσόδων που θα χάνονταν από ενδεχόμενη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Μια τέτοια μείωση θα έπρεπε να αφορά τόσο τις εργοδοτικές εισφορές όσο και τις κρατήσεις των εργαζομένων. Αποθεματικά ασφαλιστικών ταμείων που ενοποιούνται, θα πρέπει να προβλέπονται σε χωριστούς λογαριασμούς ως χωριστές συλλογικές περιουσίες κάθε κλάδου ασφαλισμένων. Οι κοινωνικές παροχές στους τομείς της Εργατικής Κατοικίας και των κοινωνικών διακοπών θα πρέπει να διατηρηθούν ανεξάρτητα από την προβλεπόμενη κατάργηση των σχετικών οργανισμών. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε οριζόντια περικοπή συντάξεων, ενώ για άλλη μια φορά δεν εξετάζονται ρυθμίσεις που θα έκλειναν την ψαλίδα ανάμεσα στις χαμηλότερες και τις υψηλότερες συντάξεις.

6.  Η σκληρότητα και ο αδιέξοδος χαρακτήρας των μέτρων  αποτυπώνουν:

•    Την τελειωτική χρεοκοπία του ελληνικού πολιτικού συστήματος που, χωρίς πια το παραμικρό εσωτερικό ή διεθνές κύρος, απέδειξε ότι δεν έχει ούτε ικανότητα ούτε βούληση να πει τα απαραίτητα «όχι» στους δανειστές, να αποτυπώσει την πραγματική κατάσταση και να αρθρώσει  εναλλακτικές λύσεις στις απαιτήσεις τους. Για την αποτυχία αυτή πληρώνει βαρύ τίμημα όλη η ελληνική κοινωνία, που απαξιώνεται και στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης.  Σε επικοινωνιακό επίπεδο, το πολιτικό σύστημα περιορίζεται στην παθητική διαχείριση των απαιτήσεων των δανειστών, προσπαθώντας να συντηρήσει ό,τι μπορεί από τις παλιές πελατειακές σχέσεις και αδιαφορώντας πλήρως για τις αλλαγές που χρωστάμε ως κοινωνία στον εαυτό μας.  Χωρίς ριζική ανατροπή του, οι προοπτικές της χώρας και η βιωσιμότητα της κοινωνίας παραμένουν στη καλύτερη περίπτωση θολές.

•    Τις επικίνδυνες κατευθύνσεις  που υιοθετούν για την Ευρώπη η Κομισιόν και οι κυβερνήσεις, αντιμετωπίζοντας ως πολυτέλεια την κοινωνική δικαιοσύνη και τη δημοκρατική νομιμοποίηση και υιοθετώντας για την κρίση της ευρωζώνης πολιτικές βασισμένες σε βραχυπρόθεσμα και μυωπικά συμφέροντα, που αδυνατούν να δώσουν βιώσιμες απαντήσεις.

•    Την απομόνωση της ελληνικής κοινωνίας από τη μεγάλη πλειοψηφία της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, που παρακολουθεί με ανησυχία την αποτυχία των αλλεπάλληλων πακέτων χρηματοδότησης και αδυνατεί να καταλάβει τους λόγους που η Ελλάδα έχει χειρότερες επιδόσεις από όλες τις άλλες χώρες του Μηχανισμού Στήριξης.  Ο λαϊκισμός, στην Ελλάδα όπως και σε όλη την Ευρώπη, στρέφει την μια ευρωπαϊκή κοινωνία απέναντι στις άλλες, και είναι κρίσιμο να αναιρεθεί και να ηττηθεί πολιτικά.

7. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι Οικολόγοι Πράσινοι απορρίπτουμε τη Δανειακή Σύμβαση. Καλούμε τους βουλευτές να την καταψηφίσουν, έστω κι αν οι παραιτήσεις υπουργών της κυβέρνησης Παπαδήμου, η αποχώρηση του ΛΑΟΣ και οι δηλώσεις αρκετών  βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. για καταψήφισή της προέρχονται από ανθρώπους που στήριζαν μέχρι τώρα την αδιέξοδη πολιτική ακριβώς για να κυρώσει τη Δανειακή Σύμβαση οπότε δημιουργούν σοβαρά ερωτηματικά για το χρόνο και τα κίνητρά τους,. Οι εξελίξεις όμως αυτές αποτυπώνουν παράλληλα το κλίμα που επικρατεί στην κοινωνία, και την αποσύνθεση του πολιτικού συστήματος.

Όλα αυτά επιβεβαιώνουν αυτό που οι Οικολόγοι Πράσινοι είχαμε πει από την πρώτη στιγμή: ότι η σημερινή Βουλή δεν έχει νομιμοποίηση να κυρώσει η ίδια τη Δανειακή Σύμβαση, δεσμεύοντας τη χώρα σε τέτοια έκταση, με τέτοιους κινδύνους και για τόσο χρόνο.

Οι πολίτες δε μπορούν να δεχθούν άλλες θυσίες χωρίς σαφή και πειστική προοπτική διεξόδου, αλλά και χωρίς καθαρές εξηγήσεις και απόδοση ευθυνών για το τι έγινε με τις θυσίες των προηγούμενων χρόνων.   Μια νέα πορεία θα πρέπει να στηριχθεί σε ριζική αλλαγή πλεύσης, όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στους θεσμούς, τις κοινωνικές αξίες και τη σχέση με το περιβάλλον.

Είναι ανάγκη  κάνουμε καθαρό ότι για την ανατροπή των σημερινών καταστροφικών κατευθύνσεων, πέρα από  το «ισχυρό ΟΧΙ» που προτείνει και το μεγαλύτερο μέρος της αριστεράς , απαιτείται  μια ρεαλιστική αντιπρόταση για την υπεράσπιση της κοινωνίας, τη δίκαιη κατανομή των αναπόφευκτων βαρών και τη διέξοδο από την κρίση. Χωρίς αυτή την αντιπρόταση, η απόκρουση της Δανειακής Σύμβασης  θα κινδύνευε να οδηγήσει σε θυσίες εξίσου οδυνηρές με εκείνες που απαιτεί η υιοθέτησή της. Αυτό αποτελεί για μας επιπλέον λόγο που  απορρίπτουμε την πλήρη άρνηση πληρωμής και την έξοδο από το ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, οι απαντήσεις σε ελληνικό επίπεδο θα πρέπει να εντάσσονται σε μια ολοκληρωμένη απάντηση για την κρίση στην ευρωζώνη, απάντηση που μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να δοθεί. Στο θέμα αυτό ιδιαίτερη σημασία ως πρόταση διεξόδου έχουν οι θεσμικές αλλαγές που προτείνουν οι Πράσινοι με το «Σύμφωνο βιώσιμης Ευημερίας». Βασικοί όροι είναι επίσης να αποκρουστεί η προσπάθεια των λαϊκισμών (αλλά και πολλών κυβερνήσεων) να στρέψουν τη μια ευρωπαϊκή κοινωνία κατά της άλλης, αλλά και να μείνει ανοικτός ο δρόμος  για ευρωπαϊκές αλλαγές ενόψει των φετινών προεδρικών εκλογών στη Γαλλία και των γερμανικών εθνικών εκλογών του 2013, αναμετρήσεων που ελπίζουμε να ανατρέψουν την κυριαρχία των Μέρκελ-Σαρκοζί και να ενισχύσουν το ρόλο των πράσινων κομμάτων.

Από την πλευρά μας θεωρούμε κεντρικής σημασίας για το μέλλον της χώρας την αναδιαπραγμάτευση για το κούρεμα του χρέους και τους όρους που θα το συνοδεύουν. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να εξεταστεί, με ιδιαίτερη προσοχή και η χρήση της απειλής για (προσωρινή έστω) αθέτηση πληρωμών, ως μέσου πίεσης  για αναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης. Μια τέτοια επιλογή θα πρέπει όμως να συνοδεύεται με ένα ρεαλιστικό σχέδιο για άμεσο μηδενισμό του πρωτογενούς ελλείμματος, ώστε να μην είμαστε όμηροι δανειστών και κερδοσκόπων.

Μόνη δημοκρατική λύση είναι λοιπόν να έρθει η κύρωση (ή η απόρριψή της) ως πρώτο θέμα στην επόμενη Βουλή. Στις εκλογές, που οφείλουν να προκηρυχθούν άμεσα, κεντρική θέση θα πρέπει να έχει μια διεξοδική δημόσια συζήτηση για το τι σημαίνει η Δανειακή Σύμβαση και τους χειρισμούς που πρέπει να γίνουν.

Αθήνα, 12 Φεβρουαρίου 2012

Το Πανελλαδικό Συμβούλιο των Οικολόγων Πράσινων