Η Ψυχική Υγεία στην Ευρώπη της Κρίσης:
Από την οικονομική επιβίωση στην ανθρώπινη ανθεκτικότητα
Γράφει η Μαρία Σουμπάση, Εργοθεραπεύτρια – M.Sc. Διοίκηση Μονάδων Υγείας
Κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας μάς υπενθυμίζει κάτι που η καθημερινότητα συχνά σκεπάζει: πως δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία. Και όμως, σε μια Ευρώπη που εξακολουθεί να παλεύει με οικονομικές αναταράξεις, κοινωνικές ανισότητες, ενεργειακή ακρίβεια και τις ψυχολογικές σκιές της πανδημίας, η ψυχική ευημερία των πολιτών παραμένει εύθραυστη.
Ήδη από το 2009, η οργάνωση Mental Health Europe (MHE) είχε προειδοποιήσει ότι οι οικονομικές κρίσεις δεν μετρούνται μόνο σε ποσοστά ΑΕΠ και δείκτες ανεργίας, αλλά και σε ανθρώπινο κόστος – στην αύξηση της κατάθλιψης, του άγχους, των αυτοκτονιών, στην κοινωνική απομόνωση και στην ανασφάλεια για το μέλλον. Οι ψυχοκοινωνικές συνέπειες μιας κρίσης, τόνιζε η MHE, είναι «μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση» που απαιτεί πολιτική βούληση και κοινωνική ευαισθησία.
Δεκαέξι χρόνια μετά, τα ίδια αιτήματα παραμένουν επίκαιρα. Η οικονομική ανασφάλεια, η εργασιακή αβεβαιότητα, οι κοινωνικές ανισότητες και οι προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης και της ψηφιακής απομόνωσης δοκιμάζουν την ψυχική ανθεκτικότητα εκατομμυρίων Ευρωπαίων.
Η MHE, αλλά και δεκάδες ευρωπαϊκές ΜΚΟ, ζητούν από τις κυβερνήσεις να μετατρέψουν τη ρητορική σε πράξη:
-
Να επενδύσουν στην πρόληψη, όχι μόνο στη θεραπεία.
-
Να ενισχύσουν τις κοινότητες ψυχικής υγείας, φέρνοντας τη φροντίδα κοντά στον πολίτη.
-
Να προωθήσουν την κοινωνική συνοχή, μειώνοντας τον στιγματισμό και τον αποκλεισμό.
-
Να στηρίξουν τις ΜΚΟ, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή δίπλα στους ανθρώπους.
Η ψυχική υγεία δεν είναι πολυτέλεια – είναι προϋπόθεση για δημοκρατία, για συμμετοχή, για κοινωνίες που λειτουργούν. Όπως υπογράμμισε η MHE, «ο ανθρώπινος ψυχικός πλούτος είναι η δύναμη πάνω στην οποία οικοδομείται η Ευρώπη».
Στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων, το στοίχημα δεν είναι μόνο η επιβίωση, αλλά η ανθρώπινη ανθεκτικότητα. Και αυτή ξεκινά με μια απλή, αλλά βαθιά πολιτική πράξη: να βάζουμε τους ανθρώπους πριν από το κέρδος — People before profit.
Σχόλια