Πνίγεται στο εξασθενές χρώμιο ο Ασωπός

Βρέθηκαν υπερεκατονταπλάσιες από τα ανώτατα όρια συγκεντρώσεις του καρκινογόνου αποβλήτου

Χάρης Καρανίκας  | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 11/11/2013 08:00 |

Υπερεκατονταπλάσιες από τα ανώτατα όρια συγκεντρώσεις καρκινογόνου εξασθενούς χρωμίου μετρήθηκαν σε αγωγό αποβλήτων που εκβάλλει στον ποταμό Ασωπό σύμφωνα με τα προκαταρκτικά ευρήματα εμπιστευτικής εν εξελίξει μελέτης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση του 2010 για τα όρια των ουσιών που παροχετεύονται στον πολύπαθο ποταμό, οι συγκεντρώσεις εξασθενούς χρωμίου στα λύματα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 30 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Στον αγωγό που καταλήγει στη θέση Μαϊλή, μερικές εκατοντάδες μέτρα από το κέντρο των Οινοφύτων, εντοπίστηκαν τον Μάρτιο του 2013 σχεδόν 3.500 μικρογραμμάρια της καρκινογόνου ουσίας ανά λίτρο υγρών αποβλήτων. Οπως προκύπτει από την τεχνική έκθεση που έχει περιέλθει σε γνώση των «ΝΕΩΝ», οι συγκεντρώσεις του εξασθενούς χρωμίου βρίσκονται σε αυτά τα πρωτόγνωρα μεγέθη από τον Ιούλιο του 2012, ενώ σημείωσαν ελάχιστη μείωση τον Δεκέμβριο του 2012 και τον Ιανουάριο του 2013 όταν έφτασαν σε 3.250 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Και πάλι όμως ήταν πάνω από 100 φορές μεγαλύτερες από τα όρια.

Αντίθετα, σε αγωγούς που βρίσκονταν κοντά στην εθνική οδό τα ποσά της καρκινογόνου ουσίας δεν έφταναν ούτε στο ένα πέμπτο των ορίων εκπομπών εξασθενούς χρωμίου που έχουν τεθεί από την κοινή υπουργική απόφαση του 2010.

ΔΕΙΓΜΑΤΑ. Στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-CHARM «Chromium in Asopos groundwater system: Remediation technologies and Measures» το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με τη συνδρομή και των άλλων εταίρων του προγράμματος έχει αναλάβει να μελετήσει την παρουσία του χρωμίου σε διάφορες περιοχές της χώρας, δίνοντας έμφαση στη λεκάνη απορροής του Ασωπού. Για τον σκοπό αυτό προχώρησε στην πραγματοποίηση δειγματοληψιών νερού από διάφορα σημεία όπως γεωτρήσεις, πηγές και αγωγούς με σκοπό τη δειγματοληψία και τη διερεύνηση της παρουσίας του καρκινογόνου εξασθενούς χρωμίου στο υπόγειο νερό της περιοχής.

«Η παρούσα ερευνητική εργασία βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη και για τον λόγο αυτό τόσο τα δεδομένα όσο και τα συμπεράσματα που παρουσιάζονται εδώ θα πρέπει να θεωρηθούν ότι βρίσκονται ακόμα σε προκαταρκτικό στάδιο και είναι εμπιστευτικά, καθώς αναμένεται η πραγματοποίηση και άλλων δειγματοληψιών στο πλαίσιο του LIFE-CHARM», αναφέρουν οι ερευνητές. Για την επίτευξη του στόχου του προγράμματος, το ΕΜΠ προχώρησε κατ' αρχάς σε μια σειρά δειγματοληψιών νερού από υφιστάμενες γεωτρήσεις που χρησιμοποιούνται για αγροτικές, υδρευτικές και βιομηχανικές δραστηριότητες, αγωγούς αποχέτευσης επεξεργασμένων αποβλήτων ή ομβρίων υδάτων αλλά και από σκάμματα τα οποία είχαν διανοιχθεί στο παρελθόν από την Περιφέρεια προκειμένου να διερευνηθεί περαιτέρω η παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων εξασθενούς χρωμίου στο υπόγειο νερό της περιοχής.

Η PEPSI. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις καρκινογόνου ουσίας που έχουν καταγραφεί στην τεχνική έκθεση του ΕΜΠ εντοπίζονται σε σκάμματα εντός του χώρου της βιομηχανίας Pepsi. Εκεί μετρήθηκαν τιμές εξασθενούς χρωμίου που προσέγγιζαν τον Απρίλιο του 2013 τα 7.270 μικρογραμμάρια ανά λίτρο.  Όμως οι ποσότητες της ουσίας δεν εμφανίζονται σταθερές: σε απόσταση μερικών μέτρων την ίδια χρονική περίοδο συναντώνται συγκεντρώσεις της τάξεως των 3.100 μικρογραμμαρίων ενώ λίγο πιο πέρα των 1.150 και ακόμα λιγότερο, φτάνοντας έως και τα 350 μικρογραμμάρια. Σύμφωνα με ειδικούς, ακόμα και οι τελευταίες τιμές θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλές καθώς το όριο του ολικού χρωμίου - και όχι μόνο του εξασθενούς - για το πόσιμο νερό ανέρχεται σε 50 μικρογραμμάρια ανά λίτρο.

Οπως αναφέρεται στην τεχνική έκθεση του ΕΜΠ, από τα αποτελέσματα των μετρήσεων στα προαναφερθέντα σκάμματα είναι προφανής η παρουσία πολύ υψηλών συγκεντρώσεων από 353 έως και 7.270 μικρογραμμαρίων εξασθενούς χρωμίου στο υπόγειο νερό της άμεσης περιοχής. Παρόμοιες συγκεντρώσεις, αν και μικρότερες, από 3.250 έως 3.500 μικρογραμμάρια μετρήθηκαν σε αγωγό της περιοχής.

ΡΕΚΟΡ. Οι υψηλές τιμές εξασθενούς χρωμίου επιβεβαιώθηκαν από μετρήσεις σε γεωτρήσεις για την παρακολούθηση της ποιότητας των υπογείων υδάτων της περιοχής πολύ κοντά στα σκάμματα της Pepsi: σε βάθος 27 μέτρων η μεγαλύτερη συγκέντρωση ανήλθε σε 3.130 μικρογραμμάρια ανά λίτρο νερού. Η έρευνα δεν περιορίστηκε σε σκάμματα και αγωγούς αλλά επεκτάθηκε και σε γεωτρήσεις των βιομηχανιών της περιοχής: έτσι βρέθηκαν τον Οκτώβριο του 2012 συγκεντρώσεις των 220 και 165 μικρογραμμαρίων εξασθενούς χρωμίου ανά λίτρο στις βιομηχανικές γεωτρήσεις της Αρμός ΑΕ και της Nestle, αντίστοιχα, οι οποίες ήταν οι υψηλότερες από τα πέντε δείγματα που μελετήθηκαν συνολικά. Σημειώνεται ότι η περιοχή υδροδοτείται πλέον από τον Μόρνο και έτσι τηρούνται τα όρια για το πόσιμο νερό που ανέρχονται σε 50 μικρογραμμάρια ολικού χρωμίου ανά λίτρο.

Διακυμάνσεις
Από τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις πέντε βιομηχανικές γεωτρήσεις προέκυψε σύμφωνα με τους ερευνητές και το εξής εύρημα: παρουσιάζονται μεγάλες διακυμάνσεις στις συγκεντρώσεις της καρκινογόνου ουσίας στο υπόγειο νερό της περιοχής, καθώς μετρήθηκαν ποσά πολλαπλάσια μεταξύ γεωτρήσεων που απέχουν μερικές μόνο εκατοντάδες μέτρα. Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς του 2010 για τα όρια εξασθενούς χρωμίου στον Ασωπό οι βιομηχανίες της περιοχής υποχρεώνονταν να αναθεωρήσουν τις Αποφάσεις Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων. Στις αναθεωρημένες εκδόσεις θα απαγορευόταν ρητά η ρίψη υγρών βιομηχανικών αποβλήτων σε απορροφητικούς βόθρους καθώς και η υπεδάφια διάθεσή τους. Μάλιστα, στην κοινή υπουργική απόφαση αναφερόταν ότι ανακαλούνται όσες άδειες υπεδάφιας διάθεσης υγρών αποβλήτων έχουν εκδοθεί.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ