Αντίρρηση Συνείδησης: Διώξεις πολλές, λύση καμία

                                                                   ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

21 Σεπτεμβρίου 2011

Αντίρρηση Συνείδησης: Διώξεις πολλές, λύση καμία.Εξακολουθούν οι διώξεις αντιρρησιών συνείδησης στα στρατοδικεία 

Με αφορμή την αυριανή δίκη του αντιρρησία συνείδησης Ευάγγελου Μιχαλόπουλου, η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει άλλη μια φορά την έντονη ανησυχία της για τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης στην Ελλάδα. Η οργάνωση καλεί τις ελληνικές αρχές να εναρμονίσουν επιτέλους τη σχετική νομοθεσία και πρακτική με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα και συστάσεις και να τερματίσουν αμέσως όλες τις διώξεις, τις ποινές φυλάκισης και τα πρόστιμα εναντίον των αντιρρησιών συνείδησης. Ο Ευάγγελος Μιχαλόπουλος, ολικός αρνητής στράτευσης, δικάζεται αύριο, 22 Σεπτεμβρίου 2011, με την κατηγορία της ανυποταξίας από το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών. Αρνήθηκε να υπηρετήσει την τιμωρητική εναλλακτική υπηρεσία το 2007, για ιδεολογικούς λόγους συνείδησης, και καταδικάστηκε για ανυποταξία σε 8μηνη ποινή φυλάκισης με αναστολή από το Στρατοδικείο Αθηνών, στις 19 Φεβρουαρίου 2010.Η δίωξη κατά του Μιχαλόπουλου παραβιάζει το δικαίωμά του στην αντίρρηση συνείδησης καθόσον η εναλλακτική υπηρεσία την οποία καλείται να υπηρετήσει αποτελεί δυσμενή διάκριση. Η εναλλακτική υπηρεσία, όπως ισχύει σήμερα στην Ελλάδα, είναι τιμωρητικής φύσης και διάρκειας, υπόκειται στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και διαρκεί 15 μήνες, ενώ η στρατιωτική θητεία διαρκεί 9 μήνες για τη μεγάλη πλειονότητα των στρατευσίμων. Ο Ευάγγελος Μιχαλόπουλος κλήθηκε να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία στις 8 Μαΐου 2007. Αρνήθηκε δημόσια να υπηρετήσει, δηλώνοντας ότι  

«Αρνούμαι να συμμετέχω στον ωμότερο εξουσιαστικό μηχανισμό. Ο στρατός συμβολίζει όλα αυτά που δεν είμαι πολεμώντας αυτά που είμαι… Αρνούμαι να κυνηγάω μετανάστριες και μετανάστες που το μόνο τους "έγκλημα" είναι ότι ψάχνουν ένα καλύτερο αύριο… Και όσο για την τιμωρητική σας "εναλλακτική θητεία", όταν γίνει ανθρώπινη το συζητάμε. Προσφέρω καθημερινά στο κοινωνικό σύνολο, γιατί το θέλω και όχι γιατί με αναγκάζετε…». 

Ο Ευάγγελος Μιχαλόπουλος δεν είναι ο μόνος αντιρρησίας συνείδησης του οποίου το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης παραβιάζεται στην Ελλάδα:   

• Στις 22/03/2011 ο ιδεολογικός αντιρρησίας συνείδησης, Μπάμπης Ακριβόπουλος, καταδικάστηκε για ανυποταξία σε 8μηνη ποινή φυλάκισης, με διετή αναστολή, από το Ναυτοδικείο Πειραιά. Ο Μπάμπης Ακριβόπουλος αρνήθηκε, για λόγους συνείδησης, να υπηρετήσει την τιμωρητική εναλλακτική υπηρεσία. 

• Στις 23/02/2011 αναβλήθηκε η εκδίκαση της υπόθεσης του ιδεολογικού αντιρρησία συνείδησης Αβραάμ Πουλιάση για την κατηγορία της ανυποταξίας από το Στρατοδικείο Αθηνών. Ο Αβραάμ Πουλιάσης, ο οποίος δεν είναι πλέον υπόχρεος στράτευσης, καθότι 48 ετών σήμερα, κλήθηκε για στρατιωτική θητεία πριν το 1998, όταν δεν υπήρχε ακόμα εναλλακτική υπηρεσία, και αρνήθηκε να στρατευθεί.

• Στις 16/02/2011 εκδικάστηκε από το δικαστικό συμβούλιο του Αναθεωρητικού Στρατοδικείου Αθηνών η έφεση του θρησκευτικού αντιρρησία συνείδησης, Νικολάου Ξιάρχου, κατά του παραπεμπτικού βουλεύματος του δικαστικού συμβουλίου του Ναυτοδικείου Πειραιά για δεύτερη λιποταξία, και τον Μάρτιο του 2011 εκδόθηκε απορριπτικό βούλευμα και επιβλήθηκε εγγυοδοσία ύψους 3.000 ευρώ. Ο Νικόλαος Ξιάρχος ήταν επαγγελματίας στρατιωτικός και έγινε αντιρρησίας συνείδησης αφού βαφτίστηκε Χριστιανός Μάρτυρας του Ιεχωβά. Για την πρώτη λιποταξία καταδικάστηκε από το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών, τον Σεπτέμβριο του 2008, σε ποινή φυλάκισης 3 ετών με πενταετή αναστολή.

•  Στις 06/09/2010 απορρίφθηκε η αίτηση για εναλλακτική υπηρεσία που είχε καταθέσει στις 03/05/2010 ο θρησκευτικός αντιρρησίας συνείδησης Παύλος Σέμπρος, Χριστιανός Μάρτυρας του Ιεχωβά, με την αιτιολογία ότι δεν προσήλθε εμπρόθεσμα για τις ιατρικές εξετάσεις. Στις 10/12/2010 ο Παύλος Σέμπρος κατέθεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας αίτηση ακύρωσης της απορριπτικής απόφασης.

• Στις 06/09/2010 απορρίφθηκε η αίτηση για εναλλακτική υπηρεσία που είχε καταθέσει ο θρησκευτικός αντιρρησίας συνείδησης Δημήτριος Σκαμαγκούλης, αβάπτιστος ευαγγελιζόμενος Χριστιανός Μάρτυρας του Ιεχωβά, ο οποίος πέρασε από συνέντευξη στην ειδική επιτροπή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στις 31/05/2010. Στις 10/12/2010 ο Δημήτριος Σκαμαγκούλης κατέθεσε αίτηση ακύρωσης της απορριπτικής απόφασης στο Συμβούλιο της Επικρατείας. 

                                                                                                                                                                                                        Η Ελλάδα, παρά τις βελτιώσεις του Νόμου 3883/2010 και την απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας για μείωση της διάρκειας της εναλλακτικής υπηρεσίας στους 15 μήνες, εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται με τις διεθνείς υποχρεώσεις της. Η Ελλάδα συνεχίζει να διατηρεί το θεσμό υπό στρατιωτική αρχή, να δικάζει τους αντιρρησίες συνείδησης σε στρατοδικεία και μάλιστα επανειλημμένα για την ίδια πράξη, να έχει εναλλακτική υπηρεσία τιμωρητικού χαρακτήρα για τη συντριπτική πλειονότητα των στρατεύσιμων, να μην αναγνωρίζει το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης στους επαγγελματίες στρατιωτικoύς, και να μην παρέχει επαρκή και έγκαιρη πληροφόρηση για το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης και τον τρόπο απόκτησης της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης. Με τις επανειλημμένες διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης, η Ελλάδα παραβιάζει, εκτός των άλλων, και το Άρθρο 14.7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο ορίζει ότι «κανένας δεν πρέπει να δικάζεται ή να τιμωρείται ξανά για αδίκημα για το οποίο έχει τελεσίδικα καταδικαστεί ή αθωωθεί σύμφωνα με το δίκαιο και τον κώδικα ποινικής δικονομίας κάθε χώρας».

Όσον αφορά τη φυλάκιση των αντιρρησιών συνείδησης, η Ομάδα Εργασίας του Ο.Η.Ε. για την Αυθαίρετη Κράτηση έχει κρίνει ότι συνιστά μια μορφή αυθαίρετης κράτησης (Γνώμη 16/2008 για Τουρκία, Γνώμη 8/2008 για Κολομβία, Γνώμη 24/2003 για Ισραήλ και Γνώμη 36/1999 για Τουρκία).

Πληροφορίες υποβάθρου

Το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης αποτελεί βασικό στοιχείο του δικαιώματος στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Αυτό διασφαλίζεται στο Σύνταγμα της Ελλάδας (Άρθρα 13 και 14), καθώς και στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (Άρθρο 18), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (Άρθρο 18), στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (Άρθρο 9) και στην Αμερικανική Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Άρθρα 12 και 13). Έχει επίσης αναγνωριστεί σε Ψηφίσματα και Συστάσεις που έχουν υιοθετηθεί από τα Ηνωμένα Έθνη, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη. Το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης αναγνωρίζεται ρητά στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Άρθρο 10.2) και στην Ιβηροαμερικανική Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Νέων (Άρθρο 12).

Αναλυτικά, οι συστάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας για τον ελληνικό νόμο για την αντίρρηση συνείδησης στη Δημόσια Δήλωση «Ελλάδα: Νέος νόμος για την αντίρρηση συνείδησης - Νέα χαμένη ευκαιρία;», 13/09/2010 και στην Αναφορά για την Οικουμενική Περιοδική Αξιολόγηση της Ελλάδας από τον ΟΗΕ, 08/11/2010.

Αντίστοιχα, η Διεθνής Αμνηστία απευθύνει συστάσεις για την αντίρρηση συνείδησης σε άλλες χώρες, ενδεικτικά: Τουρκία, Αρμενία, Ισραήλ, ΗΠΑ, Καναδάς, Λευκορωσία, Τουρκμενιστάν, Νότια Κορέα.

Γραφείο Τύπου και Προβολής 
 Διεθνούς Αμνηστίας